---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                         

 

Powstanie Muzeum Kultury Przeworskiej i Izby Pamięci Bitwy pod Mokrą łączy się z dniem 9 maja 1975 roku, kiedy to odsłonięty został pomnik ku czci bohaterów poległych na polach Mokrej 1 września 1939 roku. Podjęto wtedy działania zmierzające do utworzenia miejsca, w którym pamięć o zwycięstwie Wołyńskiej Brygady Kawalerii zostałaby godnie uczczona.
Decyzją dyrekcji Szkoły Podstawowej w Mokrej (od 1964 roku noszącej imię Bohaterów Bitwy pod Mokrą) utworzono Izbę Pamięci I Tradycji, w której zgromadzono oryginalne eksponaty z pola bitwy, zdjęcia, pamiątki oraz dary od rodzin poległych żołnierzy.
Izbą opiekowali się kolejni Dyrektorzy Szkoły: Stanisław Ćwik, Barbara Stępińska, Jadwiga Bronis – Kowalik, Olena Kęsy, a także nauczyciele pracujący w Szkole: m.in. Mirosława Kuplińska i Agnieszka Ciesielska.

Zbiory wzbogacały się przy okazji kolejnych obchodów rocznicy bitwy. Stopniowo w ich skład wchodziły także eksponaty dotyczące całości szlaku bojowego żołnierzy WBK, kontynuujących walkę po klęsce wrześniowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, oddziałach wojskowych Polski Podziemnej czy Armii Polskiej w ZSRR. Po odkryciu w 1994 roku w Mokrej stanowisk archeologicznych z okresu kultury przeworskiej – Izba zaczęła gromadzić informacje dotyczące także tej, dotychczas nieznanej części dziedzictwa historycznego Mokrej.
Do roku 2005 Izba mieściła się w budynku „starej szkoły” w Mokrej. Wtedy też jego stan techniczny wymusił na władzach Gminy decyzję o jego rozebraniu. Izba tymczasowo została przeniesiona do budynku „nowej szkoły”. Dzieliła wtedy miejsce z jedną z sal lekcyjnych. Tymczasowość tego rozwiązania spowodowała, że wkrótce przystąpiono do prac koncepcyjnych.
Pierwotnie planowano realizację budowy w ramach Programu Rozwoju Subregionu Północnego Województwa Śląskiego, jako części projektu „Historia i Kultura Gmin Dolnej Liswarty”. Ostatecznie zdecydowano na jego indywidualną realizację jako „Muzeum Kultury Przeworskiej i Izba Pamięci Bitwy pod Mokrą”. Projekt budowlany Muzeum został opracowany w 2008 roku przez Pracownię Architektoniczną – studio3 s.c. z Częstochowy. Dzięki uzyskanemu w 2009 roku dofinansowaniu z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, rozpoczęte zostały prace budowlane. Muzeum zostało otwarte 11 listopada 2010 roku.

Muzeum jest bezpośrednim kontynuatorem tradycji Izby Pamięci. Obecnie organizacyjnie podlega Gminnemu Ośrodkowi Kultury w Miedźnie. Jego nowoczesna forma i wyposażenie dają dodatkowe możliwości w eksponowaniu zbiorów. Poza stałymi wystawami dotyczącymi Bitwy pod Mokrą i Kultury Przeworskiej udostępnia swoje przestrzenie
innym instytucjom. Stale współpracuje z opolskim oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej. W roku 2011 zorganizowane zostały m.in. wystawa modeli czołgów, okrętów wojennych oraz samolotów z okresu II Wojny Światowej autorstwa Stefana Gadziny, wystawa motocykla BMW R-71 oraz wystawa autorstwa Jacka Jaśkiewicza zatytułowana „Wolni i solidarni”. Dla dzieci i młodzieży szkolnej oraz grup zorganizowanych przygotowane są lekcje muzealne pt.”Żywe oblicza historii”. Młodzież szkolna ma możliwość uczestniczenia w niecodziennych lekcjach muzealnych przygotowanych przez wykwalifikowanego opiekuna.